Üniversite'de görevli bir grup akademisyen 10 yıldır Kürtçe sözlük çalışması yapıyor. Çalışmalarını tamamlayan akademisyenler Kürtçe'nin tek lehçesine ait sözlüğü 4 cilde sığdırabildi. Bu devletsiz ve yasaklanmış bir dil olan Kürtçe'nin gücü ve tarihi derinliğini gösteriyor.
Bedel Encu / ZERnews
Tarihin en önemli medeniyetlerin Medlerin torunu Kürtler, çok köklü bir dil ve medeniyete sahiptir. Özellikle günümüze ulaşan tarihi Beluc kaynakları Kürtler'in Med soylu olduğunu kanıtlıyor: Kür halkının kitabı isimli tarihi eser ve Beluc Aşiretlerinin Soy Kütüğü.
Tarihin başından günümüze Kürtlerin 27'den faza devlet kurduğu, Kürtçenin köklü ve derin bir geçmişe sahip olduğu biliniyor.
Nitekim İstilacılar Anadolu ve Mezopotamya'daki hemen hemen dillerin tümünü yok ederken, yasaklı ve devletsiz Kürtçe'nin halen canlı ve güçlü bir şekilde ayakta durmasının sebebi bu köklü ver derin geçmiştir.
Batı ülkelerinde yapılan akademik araştırmalara göre, İngilizce, Rusça, Fransızca, İspanyolca... gibi çok sayıda dilin ana kaynağı Kürdistandır: Neolitik devrimin gerçekleştiği Urfa, Mardin ve Diyarbakır bölgesi.
Nitekim İstilacılar Anadolu ve Mezopotamya'daki hemen hemen dillerin tümünü yok ederken, yasaklı ve devletsiz Kürtçe'nin halen canlı ve güçlü bir şekilde ayakta durmasının sebebi bu köklü ver derin geçmiştir.
Batı ülkelerinde yapılan akademik araştırmalara göre, İngilizce, Rusça, Fransızca, İspanyolca... gibi çok sayıda dilin ana kaynağı Kürdistandır: Neolitik devrimin gerçekleştiği Urfa, Mardin ve Diyarbakır bölgesi.
Esasında Soranice dediğimiz lehçe Kurmanci'nin bir koludur. Daha sonra bu lehçeye Soran bölgesinin adı verilmiştir. Nasıl ki Kürtçe'nin Kirmancki lehçesine sonrada Zaza Aşireti'nin ismi verildiyse... Nitekim bilinen ilk Zazaca eser olan Mevlüt'te Zazaca için "Kirdkî" (Kürtçe) deniliyor.
- Kurmanci-Sorani lehçelerinin kelimeleri hemen hemen aynıdır. Ancak grammer yapısında farklılıklar vardır.
- Gorani (Hawrami)-Zazaki lehçelerinin kelime yapıları aynıdır. Gramerleri ise faklıdır.
- Zazaki-Kurmanci lehçelerinin gramerleri aynıdır.
- Gorani-Sorani lehçelerinin gramerleri aynıdır.
Bilinen ilk Kürtçe sözlük 330 yıl önce Ehmedê Xanî tarafından yazılmıştır: Nubihara Biçûkan.
20'inci yüzyılından başından bugüne kadar 100'ün üzerinde Kürtçe sözlük basılmıştır.
Yeni yayınlanan 4 cilt sözlük için Kürdistan Bölgesi Parlamentos'unda resepsiyon düzenlendi.
Sözlüğü hazırlayan heyette Dr. Xulam Husên Kerimi Dostan, Dr. Hadi Muradi, Dr. Bextiyar Secadi, Dr. Yadullah Paşabadi, Mamosta Macid Merduğ Ruhani yer alıyor. (ZERnews)
Kürdistan Üniversitesi Kürtçe Kürtçe Sözlük Sözlük Üniversite